Qadından taksi sürücüsü olur? - Onların sayının artması o deməkdir ki...
Son illərdə cəmiyyətlərdə gender bərabərliyi istiqamətində atılan addımlar müxtəlif peşə sahələrində qadınların iştirakını artırıb. Ənənəvi olaraq kişilərin üstünlük təşkil etdiyi peşələr sırasında olan taksi sürücülüyü də bu dəyişiklikdən təsirlənmiş və qadın sürücülərin bu sahəyə inteqrasiyası getdikcə artmaqdadır. Bu dəyişiklik həm sosial, həm də iqtisadi baxımdan müsbət qarşılanmaqla yanaşı, müxtəlif suallar və müzakirələrə də yol açır. Xüsusilə qadın taksi sürücülərinin yol hərəkəti təhlükəsizliyinə təsiri, onların iştirakı ilə baş verən yol-nəqliyyat hadisələrinin sayı və səbəbləri kimi məsələlər ictimai diqqət mərkəzinə çevrilmişdir.
Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin İctimai qurumlarla əlaqə şöbəsinin xüsusilə mühüm tapşırıqlar üzrə baş inspektoru Mübariz Ağayevin Crossmedia.az-a verdiyi məlumata görə, 2025-ci ilin ilk üç ayı ərzində qadın sürücülərin təqsiri ucbatından 10 yol-nəqliyyat hadisəsi qeydə alınıb. Bu barədə yol hərəkəti təhlükəsizliyi sahəsində araşdırma aparan mütəxəssislər məlumat veriblər. Həmin qəzalar nəticəsində 4 nəfər həyatını itirib, 10 nəfər isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. İstisna deyil ki, bu sürücülər arasında taksi fəaliyyəti ilə məşğul olan xanımlar da var.
Yol-nəqliyyat hadisələrinin statistikası tərtib olunarkən onların yalnız sayı deyil, həm də ağırlıq dərəcəsi nəzərə alınır. Nəqliyyat eksperti Aslan Əsədovun sözlərinə görə, hadisənin ağırlıq səviyyəsi ilk növbədə yol-nəqliyyat hadisəsində iştirak edən vasitələrin texniki vəziyyəti və hadisənin nəticələri əsasında qiymətləndirilir. Digər amillər – məsələn, hava şəraiti, yolun vəziyyəti, sürücünün psixoloji durumu və s. isə yardımçı faktorlar sayılır və əsas statistik ölçülərə təsiri məhduddur. Bu baxımdan, qadın sürücülərin iştirakı ilə baş verən qəzalarla bağlı daha ətraflı təhlil aparılması vacibdir.
Qadın sürücülərlə bağlı müzakirələrdə cəmiyyətdə bu peşə sahəsinə olan münasibət də mühüm rol oynayır. Sosioloq Üzeyir Şəfiyevin sözlərinə görə, dünyəvi cəmiyyətdə hər kəsin maraq dairəsinə uyğun sahədə işləmək hüququ var və qadınların taksi sürücüsü kimi işləməsi də bu hüquqa daxildir. Onun fikrincə, qadın və kişi sürücüləri arasında fərq olmamalıdır, çünki peşə bacarıqları hər iki cinsdə də eyni dərəcədə mövcuddur. Sosioloq həmçinin qeyd edir ki, köhnə stereotiplər artıq aradan qalxıb və cəmiyyətimiz daha müasir, dünyəvi bir formada inkişaf edib. Bu baxımdan qadın sürücülərin sayının artması və bu sahəyə olan tələbin artması tamamilə təbii bir prosesdir.
Sosioloq Elçin Bayramlı isə bu nöqteyi-nəzərdən qadın sürücülərin təcrübəsini daha çox praktiki və fiziki aspektlərdən qiymətləndirir. Onun fikrincə, bu iş fiziki olmasa da, psixoloji olaraq çətindir: "Xüsusilə ailəli qadınlar üçün uzunmüddətli bir fəaliyyət kimi davam etməsi çətindir. Taksi sürücüsünün gündəlik fəaliyyətləri əslində çox yorucu və gərgin olur. Xüsusilə ailəli qadınlar üçün bu, ailə həyatının zədələnməsinə səbəb ola bilər. Gecə saatlarında işləmək isə qadınların təhlükəsizliyini artıran amil olmur. Qadın sürücülərin sayı müəyyən hədd daxilində olmalıdır və onların iş saatları tənzimlənməlidir".
Bütün bu müzakirələr qadın sürücülərin iştirakının yalnız sosial və hüquqi baxımdan deyil, həm də psixoloji və fiziki tərəfləri ilə əlaqədar olduğuna diqqət çəkir. Qadınların bu sahəyə inteqrasiyasını müsbət qiymətləndirmək lazımdır, lakin eyni zamanda onların rifahı və təhlükəsizliyi nəzərə alınmalıdır. Beləliklə, qadın sürücülərin sayının artırılması həm peşəkar bacarıqlarının artmasına, həm də bu peşənin daha balanslı şəkildə inkişaf etməsinə gətirib çıxara bilər. Bu, yalnız cəmiyyətin tələbi ilə deyil, həm də qadınların öz istəkləri və ehtiyacları ilə formalaşan bir haldır.
Aydan Quliyeva,
Nuray Qurbanlı
14:29 06.05.2025
Oxunuş sayı: 981
