Azərbaycan ədəbiyyatının söz məbədi - Gülhüseyn Hüseynoğlu
Zaman içində elə simalar yetişir ki, onların adı təkcə bir şəxsiyyəti deyil, bütöv bir dövrü, bir ədəbi istiqaməti təmsil edir. Gülhüseyn Hüseynoğlu da məhz belə simalardandır – həm yazıçı, həm alim, həm də bir dövrün mənəvi aynası kimi yaddaşlara həkk olunub.
1923-cü ilin oktyabrında Masallının Mollaoba kəndində doğulan bu böyük qələm sahibi hələ gənclik çağlarından etibarən Azərbaycan söz sənətinə könül verib. Amma onun həyatı yalnız qələmlə deyil, həm də mübarizə ilə yazılıb. 1948-ci ildə müstəqillik arzusu ilə yanan gənclərin sırasında yer aldığı üçün ağır ittihamlarla üzləşib, illərlə məhrumiyyətlərə məruz qalıb. Lakin nə zindan, nə də zaman onun qəlbindəki söz işığını söndürə bilmədi. Əksinə, o işıq daha da alovlandı, daha da aydınlıq gətirdi Azərbaycan ədəbiyyatına.
Gülhüseyn Hüseynoğlu təkcə nasir deyildi – o, bir janr yaradıcısı idi. Mənsur şeiri ədəbiyyatımıza gətirən, onu poeziya ilə nəsrin kəsişməsində yeni bir ifadə vasitəsinə çevirən yazıçı kimi adını tarixə yazdı. “Bənövşə əfsanəsi” ilə başlayan bu bədii axtarışlar sonralar “Mücrü” kimi zirvələrə yüksəldi. “Mücrü” təkcə bir əsər deyildi – bir dünya idi, yaddaş idi, millət yaddaşının poetik naxışı idi.
Hüseynoğlunun yaradıcılığına xas olan ən mühüm cəhətlərdən biri də onun insan ruhunun dərinliklərinə enməyi bacarmasıdır. O, insanı anladırdı – sadə, təmkinli, lakin çoxqatlı bir bədii dillə. Onun qələmi nə pafosla, nə də süni qəhrəmanlıqla danışırdı. O, həyatın öz dili ilə yazırdı – səssiz ağrıları, görünməyən qəhrəmanlıqları, sükutun içindəki çığırtıları hiss etdirərək.
Ədəbiyyatşünas olaraq da Gülhüseyn Hüseynoğlunun rolu əvəzsizdir. Xüsusilə Mikayıl Müşfiqin irsini araşdırması və bu sahədə apardığı elmi fəaliyyət onu həm də bir poeziya mücahidi kimi tanıdır. Müşfiq sevgisini yaşatmağı yalnız tədqiqatla deyil, həm də ruhla bacaran nadir şəxslərdən biri idi o.
Əlli ildən artıq bir ömür boyu Bakı Dövlət Universitetində müəllimlik edən Gülhüseynoğlu, yüzlərlə tələbənin ruhunda söz sevgisi, düşüncə mədəniyyəti və estetik duyum oyatdı. Bu da onun ədəbi missiyasının tərkib hissəsi idi – bilik verməkdən çox, ruh yetişdirmək.
2013-cü il iyulun 8-də fiziki olaraq aramızdan ayrılsa da, Gülhüseyn Hüseynoğlu hələ də yaşayır – yazılarında, tələbələrinin yaddaşında, və ən əsası, Azərbaycan ədəbiyyatının damarlarında.
O, bir müəllif kimi deyil, bir düşüncə məktəbi kimi yaşadı və yaşamaqdadır. Onun adı gələndə, sadəcə bir yazıçı deyil, həm də bir ideya, bir ruh, bir Azərbaycan nəfəsi yada düşür.
10:50 08.07.2025
Oxunuş sayı: 677
