ABŞ Prezidentinin çıxışı Azərbaycanla Ermənistan arasında Sülh Sazişinin tezliklə imzalanacağından xəbər verir - Deputat
Beynəlxalq münasibətlərin gərgin çağında sülhün və diplomatik dialoqun bərqərar olması dünya siyasətində mühüm əhəmiyyət daşıyır. Xüsusilə uzun illərdir davam edən münaqişələrin ədalətli və dayanıqlı həllinə nail olmaq təkcə region dövlətlərinin deyil, qlobal güclərin də diqqət mərkəzindədir. Bu baxımdan, ABŞ Prezidenti Donald Trampın Yaxın Şərq Sülh Sammitində səsləndirdiyi “Biz daha bir müharibəni həll etdik – Ermənistanla Azərbaycan arasında” bəyanatı beynəlxalq aləmdə geniş rezonans doğurmuşdur.
Trampın çıxışında qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin Vaşinqtonda keçirilən görüşü iki dövlət arasında uzun illər davam etmiş münaqişənin diplomatik müstəvidə həllinə doğru mühüm addım kimi dəyərləndirilir. ABŞ Prezidentinin vurğuladığı “Biz bu müharibəni bir saata həll etdik” ifadəsi isə həm siyasi simvolizm, həm də diplomatik təşəbbüskarlığın təcəssümü kimi qiymətləndirilə bilər.
Bu hadisə, bir tərəfdən, beynəlxalq vasitəçilik mexanizmlərinin effektivliyini nümayiş etdirir, digər tərəfdən isə Cənubi Qafqazda sülhün bərqərar olmasına yönəlmiş iradənin gücləndiyini göstərir.
Məsələ ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Məlahət İbrahim qızı öz fikirlərini Crossmedia.az-la bölüşüb: "Düz beş il bundan öncə Azərbaycan xalqı otuz ildən artıq üzləşdiyi işğala son qoydu. Ölkəmizin ərazi bütövlüyü bərpa olundu. 2023-cü ilin 19–20 sentyabrında isə suverenliyimizi tam şəkildə bərpa etdik. Sözsüz ki, belə bir möhtəşəm Zəfər Müzəffər Ali Baş Komandanımızın, rəşadətli Ordumuzun qəhrəmanlığı, əziz şəhidlərimizin və qazilərimizin şücaəti, həmçinin xalqımızın sarsılmaz birliyi sayəsində əldə olundu. 44 günlük Vətən müharibəsi başa çatar-çatmaz, möhtərəm Prezidentimiz dərhal işğalçı dövlətə bölgədə, xüsusən də Azərbaycan və Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması, eləcə də qalıcı sülh və inkişaf üçün əməkdaşlıq təklifi irəli sürdü. Hətta bu ilin 8 avqust tarixində Vaşinqtonda, Ağ Evdə paraflanmış Sülh sazişinin mətn layihəsi məhz möhtərəm Prezidentimiz tərəfindən hazırlanmışdır. Şübhəsiz ki, cənab Prezidentimizin dünya barışına töhfə olan bu sülhməramlı təşəbbüsü mütərəqqi bəşəriyyət tərəfindən çox yüksək dəyərləndirildi. Belə bir Sülh Sazişinin imzalanması təkcə iki ölkə üçün deyil, bütövlükdə region və Avrasiya məkanı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu Sazişin imzalanması təhlükəsizliyin, sabitliyin, əməkdaşlığın və davamlı inkişafın təminatıdır. Lakin təəssüflə qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında Sülh sazişinin imzalanmasına ciddi-cəhdlə mane olan qüvvələr və ölkələr mövcuddur. Onların çirkli maraqları naminə bölgədə sabitliyin olması sərfəli deyil. Bu qüvvələr tarixən siyasətlərini “parçala və hökm sür” prinsipi üzərində qurublar".
"Bu mənada, beş il bundan öncə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, möhtərəm cənab İlham Əliyev tərəfindən irəli sürülmüş Sülh layihəsinin imzalanması üçün beynəlxalq təcrübədə geniş tətbiq olunan qarantorluq, vasitəçilik və moderatorluq kimi mexanizmlərdən istifadə edilməsi çox müsbət və səmərəli hesab olunur. Adətən elə mexanizmlər seçilməlidir ki, onlar bütün tərəflər tərəfindən qəbul olunsun, Sülh təşəbbüsünü və müqavilənin imzalanmasını ləngidən bütün maneələrin qarşısını ala bilsin. Təbii ki, bütün parametrlər baxımından Azərbaycan və Ermənistan arasında Sülh sazişinin imzalanması üçün qarantor ölkə kimi dünyanın bir nömrəli siyasi güc mərkəzi olan ABŞ çıxış edə bilərdi. Sevindirici haldır ki, qeyd etdiyim kimi, bu ilin 8 avqust tarixində Vaşinqtonda Ağ Evdə keçirilən Zirvədə, ABŞ Prezidenti Donald Trampın iştirakı ilə Sülh sazişinin mətn layihəsi paraflandı və Azərbaycanla Ermənistan rəhbərləri bununla bağlı birgə bəyanatla çıxış etdilər. Bununla da Azərbaycanla Ermənistan arasında bölgədə hansısa maraqlı qüvvələrin pis niyyətlərinin, yeni bir münaqişə yaratmaq riskinin minimuma endirilməsi, hətta tam qarşısının alınması mümkün oldu. Bu səbəbdən də Misirdə keçirilən Qəzza Sülh Zirvəsində ABŞ Prezidentinin haqlı olaraq bu tarixi hadisəyə istinad edərək “Biz daha bir müharibəni həll etdik” deməsi, bir tərəfdən reallığın ifadəsidirsə, digər tərəfdən Azərbaycan–Ermənistan münasibətlərinə və paraflanmış Sülh sazişinə, eləcə də bölgəmizə pis niyyətlə göz dikən qüvvələrə açıq mesaj idi. Xüsusilə də onun möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevi göstərərək Vaşinqton Zirvəsinə istinadən “Budur, mən bu yaxınlarda bu şəxs üçün müharibəni bitirdim. Azərbaycan, işimi bəyəndinizmi? Bəs sizin həmkarınız haradadır? Budur, buradadır. Siz ikiniz artıq yola gedirsiniz, elə deyilmi?” deməsi Ağ Evin Cənubi Qafqazda qalıcı sülhün bərqərar olmasında nə dərəcədə maraqlı olduğunu açıq şəkildə nümayiş etdirir", - M.İbrahimqızı əlavə edib.
Parlamentari, həmçinin Qəzzada sülh sazişindən sonra Ağ Ev rəhbərinin çıxışına da fikirlərini bildirib: "Qəzza Sülh Sazişinin imzalanma mərasimindən sonra ABŞ Prezidenti Donald Tramp bəyanatla çıxış edərək sammitdə iştirak edən dövlətlərin liderlərinə üz tutub bir daha Ağ Evdə Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh gündəliyini vurğulamış və demişdir: “Burada Ermənistan və Azərbaycan var. Biz bu müharibəni bitirdik. Mənim onlarla görüşüm baş tutdu. Onlar 32 il vuruşdular ağlasığmaz bir rəqəmdir. Ağ ev də bir-birinə əks tərəfdə əyləşmişdilər. Bir saatdan sonra işimiz bitəndə hər ikisi bir-birini qucaqlayırdı. İndi də onlar dostdurlar və çox gözəl anlaşırlar. Ona görə də hər ikinizə təşəkkür etmək istəyirəm. Bu, həqiqətən inanılmazdır. Çox sağ olun”. Bu fikirlər bir daha göstərir ki, ABŞ Prezidentinin çıxışı Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması və paraflanmış Sülh Sazişinin tezliklə imzalanacağının zəmanəti kimi dəyərləndirilə bilər".
Elmir Heydərli
12:32 14.10.2025
Oxunuş sayı: 4338
