Dünya iqtisadiyyatı müharibələrdən necə asılı vəziyyətə düşür?: Ekspert açıqladı
Rusiya və Ukrayna arasında mümkün atəşkəs fonunda neft qiymətinin düşməsində azalma müşahidə olunmaqdadır. Son olaraq bu azalmanı Brent markalı neftin dünən anidən 1.8 % azalaraq 67.52 dollara qədər enmişdir. Sonradan hər nə qədər artım baş versə də azalma daha çox görsənir. Təbii olaraq burdan belə nəticəyə gəlmək olar ki, təbii ehtiyatlar müharibədən aslıdır. Maraqlıdır ki, bu cür asıllıq, həqiqətən, ola bilərmi?
Məsələ ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verən iqtisadçı- ekspert Fuad İbrahimov neftin qiymətində olan azalmanın ciddi hal olmadığını və mütamadi olaraq dəyişdiyini bildirib.
“Qeyd edim ki, neftin qiymətində kəskin ucuzlaşma baş vermir. Əslində, proqnozlaşdırılan dəhlizdə, 65-75 dəhlizində üfüqi dalğalanma gedir. Müəyyən dövrdən 70 üzərinə çıxa, 60-70 üzərindən Brent markalı aşağıda ticarət olunur. Bəli, bu son iki- üç gündə ucuzlaşma var, amma bundan öncə də bahalaşma prossesi getdi. Yəni bu ucuzlaşma trendi kimi qəbul oluna bilməz. Düşünmürəm ki, müharibədəki vəziyyətin indi ona bir təsiri olsun. Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı bütün bazarlar belə demək mümkünsə, informasiya şokunu yaşayıb və artıq bazarlarda, birjalarda bu qiymətin informasiyalarla bir elastikliyi yaranıb. Hadisələrin elastikliyi yaranıb, yəni qiymət artımı artıq reaksiya vermir. Müharibən öncə dünyada buğda kəskin bahalaşdı. Ondan sonra qaz qiymətlərində sıçrayış oldu. Neft qiymətlərində müəyyən təlatümlər yaşandı. Onu da qeyd edək ki, neft qiymətlərində təlatüm, hətta pandemiya dövründə başlamışdı, indi dünya tarixində olmayan qiymətlərlə misal üçün Qərb markası olan “WTI” markası, hətta mənfi dinamikada dünya birjalarında ticarət olunmuşdu”.
Ekspert, həmçinin bazarlarda baş verən artım-azalmanın müharibələrlə heç əlaqəli olmadığını qeyd edib: " İsrail-İran müharibəsində, hətta dünyanın müəyyən faizinin neft hasilatının istehlakını təmin edən Fars körfəzindən çıxışda Hörmüz keçidinin bağlanması təhlükəsi belə yarananda bazarlarda nə kəskin bahalaşma oldu, nə kəskin ucuzlaşma. Bir sözlə, bazar artıq reaksiya vermir. Eyni zamanda bazarlarda spekulyativ alətlər var. Bu spekulyativ alətlər müəyyən vəziyyətə baş verən hadisələrə reaksiya verməyə bir məhdudiyyət yaradır və bu nöqteyi-nəzərdən müharibə ilə mən bunu əlaqələndirməzdim. Sadəcə olaraq, müəyyən bahalaşmadan sonra peşəkar dillə desək, korreksiya baş verir. Bu, indikatorlardakı olan müşahidələrdə ucuzlaşma tenderini göstərmir. Yəni indikatorlarda ucuzlaşma gücü yoxdur".
Elmir Heydərli
14:20 06.08.2025
Oxunuş sayı: 4564
