Dərman preparatlarının saxtalaşdırılması və qanunsuz dövriyyəsi ictimai təhlükə yaradır - Açıqlama
Son dövrlər ölkədə qida təhlükəsizliyi və ictimai sağlamlığın qorunması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən ciddi əməliyyatlar həyata keçirilir. Bu kontekstdə Daxili İşlər Nazirliyinin Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinin Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) ilə birgə keçirdiyi son əməliyyat xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Əməliyyat nəticəsində dabaq xəstəliyinə qarşı nəzərdə tutulan dərman preparatlarının saxta nümunələrini hazırlayan və satışa çıxaran şəxslər saxlanılıb.
İstintaqla müəyyən olunub ki, saxlanılan şəxslər 26 yaşlı Zərbi Zamanov və onun qohumu 28 yaşlı Rəvan Zamanov inşaatda istifadə edilən rəngli boyaları texniki spirtlə qarışdıraraq dərman görüntüsü yaratmış, daha sonra bu məhlulu “dabaq əleyhinə preparat” adı altında satışa çıxarmışlar. Onların Lökbatan qəsəbəsində yerləşən qeyri-qanuni sexinə baxış zamanı kustar üsulla qablaşdırılmış, hər hansı tibbi təsdiqi və effektivliyi olmayan saxta preparatlar aşkarlanıb.
Ekspertiza nəticələri həmin maddələrin dabaq xəstəliyinə qarşı heç bir müalicəvi təsirə malik olmadığını, əksinə, heyvan sağlamlığı üçün təhlükə yaratdığını təsdiqləyib. Bu fakt bir daha göstərir ki, saxta və qeyri-sertifikatlı baytarlıq preparatlarının istifadəsi təkcə heyvandarlıq sahəsində iqtisadi zərər doğurmur, həm də ərzaq zəncirinin təhlükəsizliyinə, nəticə etibarilə isə insan sağlamlığına birbaşa təhdid yaradır.
Daxili İşlər Nazirliyi və Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi fermerlərə, eləcə də kənd təsərrüfatı sahəsində fəaliyyət göstərən şəxslərə müraciət edərək, yalnız rəsmi sertifikatlaşdırılmış, mənşəyi və keyfiyyəti təsdiqlənmiş dərman vasitələrindən istifadə etməyi tövsiyə edir. Bu, həm heyvan sağlamlığının qorunması, həm də ölkədə qida təhlükəsizliyi sisteminin dayanıqlığının təmin olunması baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır.
Belə əməliyyatlar göstərir ki, dövlət orqanları tərəfindən qida və baytarlıq təhlükəsizliyinə dair nəzarət mexanizmləri sistemli şəkildə gücləndirilir. Bununla həm istehsal prosesində şəffaflığın artırılması, həm də saxta və insan sağlamlığına təhlükə yaradan məhsulların qarşısının alınması məqsəd qoyulub.
Məsələ ilə bağlı hüquq müdafiəçisi Əliməmməd Nuriyev Crossmedia.az-a danışıb: "Daxili İşlər Nazirliyinin Mütəşəkkil Cinayətkarlığa Qarşı Mübarizə Baş İdarəsi tərəfindən keçirilən son əməliyyat təkcə bir cinayət faktının aşkara çıxarılması və ifşası deyil, həm də ölkənin biosanitar təhlükəsizliyinin qorunması baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Təbiətdə və kənd təsərrüfatında yüksək yoluxucu heyvan xəstəliklərinə qarşı istifadə olunan dərman preparatlarının saxtalaşdırılması və qanunsuz dövriyyəsi ictimai təhlükə yaradır. Belə hallarda məsuliyyət çoxşaxəlidir və Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən ciddi cəza tədbirləri nəzərdə tutulur. Cinayət Məcəlləsinin 200.3-1-ci maddəsinə görə, dərman vasitələrinin və onların saxta analoqlarının qanunsuz hazırlanması, saxlanması və satış məqsədilə dövriyyəyə buraxılması uzunmüddətli azadlıqdan məhrumetmə cəzası ilə cəzalandırılır. Bu əməl ağır nəticələrə, xüsusilə də insan və ya heyvan tələfatına səbəb olarsa, cəza müddəti 10 ilədək azadlıqdan məhrum etmə ilə nəticələnə bilər. Bu cinayət qrup halında, qabaqcadan razılaşdırılmış şəkildə və ya külli miqdarda törədilərsə, məsuliyyət daha da ağırlaşdırılır. Məhkəmə təcrübəsində belə hallarda cəzanın sərtliyi bir sıra amillərlə, o cümlədən əməl nəticəsində yaranan iqtisadi zərərlərin miqyası, dövlət baytarlıq nəzarətinin aldatma dərəcəsi və biosanitar təhlükənin səviyyəsi ilə müəyyən edilir".
"Bundan əlavə, bu kimi hallar Baytarlıq qaydalarının pozulması (Cinayət Məcəlləsinin 249-cu maddəsi) və sanitar-epidemioloji təhlükəsizlik tələblərinin pozulması ilə bağlı da əlavə məsuliyyət yaradır. Əgər saxta dərmanların istifadəsi nəticəsində heyvan tələfatı, kənd təsərrüfatına və ətraf mühitə ciddi zərər baş verərsə, bu hallar ağırlaşdırıcı şərait kimi qiymətləndirilir. Hazırda Daxili İşlər Nazirliyinin əməliyyatı çərçivəsində saxlanılan şəxslərlə bağlı istintaq tədbirləri aparılır. İstintaq zamanı saxta dərmanların kim tərəfindən hazırlandığı, onların satış şəbəkəsi, dövriyyə dairəsi, həmçinin vurulan iqtisadi və biosanitar zərərlərin həcmi müəyyən edilir. Əgər bu əməl qəsdən törədilibsə, Cinayət Məcəlləsinin 99-1-ci maddəsinə əsasən cəzanın yüngülləşdirilməsi mümkün deyil. Eyni zamanda, bu kimi cinayətlərdə təkcə fərdi deyil, həm də hüquqi şəxslərin məsuliyyətə cəlb olunması nəzərdə tutulur. Yəni, əgər cinayət hüquqi şəxs – şirkət tərəfindən törədilibsə, onun lisenziyası ləğv edilə, fəaliyyəti dayandırıla və digər inzibati sanksiyalar tətbiq oluna bilər. Bu baxımdan həyata keçirilən əməliyyat təkcə saxtakarlıq faktının qarşısını almaq deyil, həm də ictimai təhlükəsizlik və ərzaq təhlükəsizliyinin qorunması istiqamətində ciddi xəbərdarlıq xarakteri daşıyır. Saxta baytarlıq preparatları heyvan xəstəliklərinin yayılmasına, ərzaq məhsullarının keyfiyyətinin aşağı düşməsinə və nəticə etibarilə insanların sağlamlığına birbaşa təhlükə yaradır", - müsahibimiz əlavə edib.
O, həmçinin belə faktların yalnız cinayət məsuliyyəti ilə məhdudlaşdırılmamalı, həm də profilaktik nəzarət mexanizmləri gücləndirilməli olduğunu qeyd edib: "Dərman vasitələrinin qeydiyyatı üçün vahid elektron sistem formalaşdırılmalı, istehsal və satış zəncirində tam şəffaflıq təmin edilməlidir. Nəticə etibarilə, Daxili İşlər Nazirliyinin Mütəşəkkil Cinayətkarlığa Qarşı Mübarizə Baş İdarəsinin bu əməliyyatı həm hüquqi, həm də ictimai baxımdan mühüm siqnal xarakteri daşıyır. Bu, cəmiyyətə və sahibkarlıq subyektlərinə açıq mesajdır ki, insan və heyvan sağlamlığına, eləcə də ərzaq təhlükəsizliyinə yönəlmiş hər hansı qanunsuz fəaliyyət cəzasız qalmayacaq və məsuliyyətə cəlb olunacaq".
Elmir Heydərli
12:17 30.10.2025
Oxunuş sayı: 2035
