Amazon yağış meşələri yox olma təhlükəsi ilə üz-üzə
Alimlər xəbərdarlıq edir ki, dünyanın ən böyük tropik meşəsi olan Amazon iqlim dəyişikliyi və meşəsizləşmə səbəbindən geri dönüşü olmayan quruma prosesinə girib və əsrin sonuna qədər quru otlaqlara çevrilə bilər.
Crossmedia.az xəbər verir ki, yeni araşdırmaya görə, dünyanın ən böyük “ağciyəri” və ən zəngin bioçeşidlilik sahəsi olan Amazon, fəlakətli bir dönüş nöqtəsinə doğru sürətlə irəliləyir. Bu proses, iqlim dəyişikliyi ilə meşəsizləşmənin birləşməsi nəticəsində baş verir.
6 milyon kvadrat kilometr ərazisi ilə Amazon dünyanın ən böyük tropik yağış meşəsidir. Burada planetin bütün bitki və heyvan növlərinin təxminən 10 faizi yaşayır. Dünya Təbiəti Mühafizə Fondunun məlumatına görə, bu meşələr 99–154 milyard ton karbon saxlayır və hər il orta hesabla 180 santimetr yağıntı alır. Bu səbəbdən qlobal su və karbon dövrlərinin tənzimlənməsində mühüm rol oynayır.
Keçən əsrdə Amazon, iqlim dəyişikliyi və meşəsizləşmənin səbəb olduğu quraqlıqlar, eləcə də tez-tez baş verən meşə yanğınları nəticəsində daha kövrək hala gəlib. Dünya Resursları İnstitutunun Qlobal Meşə İcmalına əsasən, yalnız 2024-cü ildə Braziliya Amazonunun 28 min kvadrat kilometrlik sahəsi məhv olub.
"Geofizika Araşdırma Məktubları" jurnalında dərc edilən tədqiqatda alimlər Amazonun gələcəyini yenidən qiymətləndiriblər. Bəzi mütəxəssislər hesab edir ki, mövcud tendensiya meşələri kritik həddə yaxınlaşdırır və nəticədə onlar quru çəmənliklərə çevrilə bilər.
Kembric Universitetindən professor Endryu Frend bildirir: “Belə bir dəyişimin mümkünlüyünə dair əsaslı səbəblər var. Əsas sual odur ki, iqlim dəyişikliyi və meşəsizləşmənin hansı dərəcəsi bu sistemi dəyişdirəcək?”
Bənövşə Zahidli
03:30 15.08.2025
Oxunuş sayı: 875
