ABŞ, həqiqətən, danışıqlara töhfə veribsə, niyə müharibə hələ də davam edir? - Ekspert
Son günlərdə Rusiya-Ukrayna müharibəai ətrafında diplomatik müstəvidə müəyyən dinamika müşahidə olunur. Xüsusilə də, ABŞ-nin vasitəçiliyi və Prezident Donald Trampın şəxsi təşəbbüsü ilə İstanbulda danışıqlar masasına oturmaq üçün Ukraynanın razılıq verməsi regional sabitlik baxımından əhəmiyyətli bir addımdır. Bu barədə Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovun verdiyi açıqlama növbəti mərhələdə dialoqun bərpasına dair nikbinlik doğurur. Lavrovun sözlərinə görə, ABŞ administrasiyası mövcud geosiyasi reallıqları nəzərə alaraq, böhranın köklü səbəblərini anlamağa və obyektiv yanaşma nümayiş etdirməyə çalışır. Dövlət katibi Marko Rubionun “ABŞ və Rusiya arasında birbaşa hərbi qarşıdurmaya yol verilməməlidir” fikri də bu yanaşmanın bariz nümunəsidir.
Mövzu ilə bağlı AMEA-nın elmi oşçisi Vüsalə Gülmalıyeva, siyasi şərhçi Crossmedia.az-a açıqlama verib: "Lavrovun "ABŞ Ukraynanın Rusiya ilə danışıqlara razılaşmasına töhfə verib” fikri əslində beynəlxalq münasibətlərdəki mürəkkəb dinamikanın və diplomatik oyunların bir təzahürüdür. Bu bəyanat, ilk baxışda, Vaşinqtonun sülh təşəbbüslərinə müsbət münasibətini ifadə etsə də, əslində çoxqatlı siyasi mesaj daşıyır. Buna cavab olaraq sual yaranır: əgər ABŞ, həqiqətən, danışıqlara töhfə veribsə, niyə müharibə hələ də davam edir? Bu ziddiyyət yalnız siyasi deyil, həm də fəlsəfi xarakter daşıyır. Münaqişənin davam etdiyi bir şəraitdə danışıqlara töhfə anlayışı, əslində, münaqişə tərəfləri arasında dialoqun sadəcə başlanğıc mərhələdə olduğunu göstərir. Dialoq bu günkü müasir münaqişələrin həllində vacib amil olsa da, münaqişəni avtomatik həll edən bir “panaseya”, yəni hər dərdin dərmanı deyil. Əgər tərəflər arasında səmimi siyasi iradə və real istək yoxdursa, kommunikasiya vasitəsi ilə aparılan danışıqlar əksinə, fikir ayrılıqlarını dərinləşdirə bilər”.
Ekspert həəmçinin bildirib:
“Bu baxımdan Lavrovun sözlərini töhfə yox, daha çox dialoqun başlanmasına şərait yaratmaq cəhdi kimi qiymətləndirmək olar. Burada ABŞ-nin, xüsusilə də Tramp administrasiyası dövründə müəyyən təşəbbüslərinin olduğunu xatırlamaq yerinə düşər. Tramp dövründə Rusiya ilə birbaşa təmasların və gizli diplomatik danışıqların aparılması göstərdi ki, münaqişələrin önlənməsi üçün qarşılıqlı təmas, açıq dialoq və siyasi iradə vacibdir. Əgər bu təşəbbüslər strukturlaşdırılmış şəkildə davam etdirilsəydi və tərəflər arasında güvən formalaşsaydı, bu gün biz fərqli reallıqdan danışa bilərdik. Lavrovun dediyi töhfə – müharibənin bitməsi deyil, danışıqlar üçün minimal kommunikasiya kanallarının açılması anlamında dəyərləndirilə bilər. Lakin bu cür kanallar yalnız o zaman real nəticə verir ki, tərəflər arasında səmimi istəyin özü olsun, və bu istək qarşılıqlı kompromis və etimad əsasında qurulsun”.
Ayhan
12:58 02.08.2025
Oxunuş sayı: 8741
