ABŞ hərəkətə keçdi: Ukrayna qərb və şərq olmaqla iki yerə bölünür
Rusiya–Ukrayna münaqişəsinin bitməsi üçün müxtəlif sülh planları müzakirə olunur, lakin hələ yekdil razılıq formalaşmayıb. Hazırda diqqət mərkəzində “Koreya variantı” dayanır. Bu modelə görə, Ukrayna faktiki olaraq iki bölgəyə bölünə bilər: şərqi Ukrayna Rusiya nəzarətində qalarkən, qərbi Ukrayna öz hakimiyyətini qoruyar. ABŞ-ın təsiri ilə bu variantın reallaşması daha real görünür, Avropa İttifaqının dirənişi isə müvəqqətidir. Beləliklə, Koreya modeli Ukrayna münaqişəsinin mümkün sülh yollarından biri kimi masada qalır.
Mövzu ilə bağlı politoloq Cavanşir Abbaslı Crossmedia.az-a açıqlama verib: “Hazırda Ukrayna savaşının bitməsi yönündə bir çox sülh planları təklif olunur və bu da tərəflər arasında müəyyən qədər soyuqluğun yaranmasına səbəb olur. Trampın sülh planına qarşı Avropa İttifaqının çıxardığı 28 bəndlik sülh planı onu deməyə əsas verir ki, Rusiya–Ukrayna müharibəsinin hansı formada bitməsi ilə bağlı yetkin bir fikir hələ də mövcud deyil. Amma təbii ki, Amerika variantının qəbul olunması daha real görünür. Nəzərə alsaq ki, Avropa İttifaqı ölkələri nə qədər cəhd etsələr də, unutmurlar ki, bu soyuqluq sonunda ABŞ-la aralarında ciddi konfliktin yaranmasına, bunun isə Amerika–Rusiya münasibətlərinin daha da yaxınlaşmasına səbəb ola bilər. Bu isə bütün dünya, həmçinin Avropa ölkələri üçün fəlakət ola bilər. Ona görə də Avropa İttifaqı ölkələri yalnız müvəqqəti xarakter daşıyan dirənişlərini göstərirlər və bunun da uzun sürəcəyini düşünmürəm. Buna görə də hesab edirəm ki, Ukrayna münaqişəsinin bitməsi üçün istənilən modelin həyata keçməsi mümkündür; təbii ki, bu, Amerikanın istədiyi model olmalıdır. Koreya variantı da onlardan biri idi. Hələ müharibə başlanmamışdan əvvəl belə fikirlər səsləndirirdik ki, bu müharibənin sonunda Ukrayna Şərqi və Qərbi Ukraynaya bölünəcək. Rusiyaya Ukraynanın şərqi daha çox lazım idi və istədiyinə də demək olar ki, nail oldu. Düşünürəm ki, Rusiya üçün də ən optimal variant — yəni Koreya modelinin Ukraynada təkrarlanması — ola bilər. Buna Rusiya razılıq verə bilər”.
Ekspert qeyd edib ki, “ABŞ-da onsuz da Ukraynanın şərqinin Rusiya tərəfindən işğalı ilə dünya ölkələrinin tədricən barışdığı və həmin ərazini qeyri-rəsmi şəkildə Rusiya kimi tanımağa meyl göstərdiyi müşahidə olunur. Trampın 28 bəndlik sülh planında da şərqi Ukraynanın Rusiyanın ərazisi olması demək olar ki, təsdiqlənir. Ukrayna üçün kapitulasiya sənədinə bənzəyən bu sənədə Kiyevin imza atması üçün göstərilən müxtəlif təzyiqlər də artıq görünməkdədir. Avropa İttifaqının ilk günlərdə göstərdiyi dirəniş isə son günlərdə müşahidə olunmur. Bu da onu deməyə əsas verir ki, Avropa İttifaqı ABŞ-ın NATO-nu nə qədər maliyyələşdirdiyini çox yaxşı anlayır. Bu maliyyənin kəsilməsi halında NATO-nun hazırda dünyanın ən güclü hərbi-siyasi bloku statusunu itirəcəyini bilirlər. Ona görə də istər Koreya variantı olsun, istər digər variantlar — Amerikanın istədiyi model Ukrayna üzərindən keçərli olacaq. Koreya variantı burada daha real görünür. Hesab edirəm ki, tərəflər də buna razı olacaqlar; hətta Ukraynanın hazırkı hakimiyyəti də Şərqi Ukraynanın artıq onlarda olmadığının fərqindədir”.
Zeynəb Xuduyeva
16:46 10.12.2025
Oxunuş sayı: 1837
