Süni intellektin tətbiqi həm dövlət, həm də özəl sektor üçün vacib məsələdir - Alimdən açıqlama
Müasir dövrdə süni intellekt (Sİ) texnologiyalarının tətbiqi bir çox sahələrdə, xüsusilə də səhiyyə sistemlərində innovativ dəyişikliklərə yol açır. Qazaxıstan Səhiyyə Nazirliyi dərman təchizatı proseslərini optimallaşdırmaq, səhvlərin qarşısını almaq və pasiyent təhlükəsizliyini artırmaq məqsədilə süni intellektdən fəal şəkildə istifadə etməyi planlaşdırır. Bu addım yalnız tibbi idarəetmənin səmərəliliyini artırmaqla kifayətlənmir, həm də səhiyyə sektorunda şəffaflıq və nəzarət mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsinə xidmət edir.
Azərbaycanda da oxşar istiqamətdə fəaliyyətlər daha da genişləndirilə bilər. Süni intellekt texnologiyalarının səhiyyə sahəsində tətbiqi tibbi diaqnostikanın dəqiqliyini artırmaq, xəstəliklərin erkən aşkarlanmasını təmin etmək, dərman dövriyyəsinə nəzarəti gücləndirmək və xəstəxana idarəçiliyində qərarvermə proseslərini optimallaşdırmaq baxımından mühüm potensiala malikdir. Bununla yanaşı, süni intellekt yalnız səhiyyə ilə məhdudlaşmır — o, təhsil, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat, enerji və dövlət idarəçiliyi kimi digər sahələrdə də böyük fayda verə bilər.
Beləliklə, süni intellektin Azərbaycan reallığında geniş tətbiqi həm iqtisadi inkişafı dəstəkləyən, həm də vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin keyfiyyətini yüksəldən strateji istiqamət kimi qiymətləndirilə bilər.
Mövzu ilə bağlı AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun şöbə müdiri Məhəmməd Cəbrayılov Crossmedia.az-a açıqlama verib:
“Qazaxıstan Səhiyyə Nazirliyinin dərman təchizatı proseslərinin optimallaşdırılması ilə bağlı qəbul etdiyi qərarlar Azərbaycanda da tətbiq oluna bilər. Bu, təkcə Qazaxıstana aid deyil — inkişaf etmiş ölkələrin əksəriyyətində süni intellekt texnologiyaları həm dövlət idarəçiliyində, həm də özəl sektorda müasir tələblərə uyğun şəkildə geniş istifadə olunur. Xüsusilə səhiyyə sahəsində bu texnologiyalar dərman dövriyyəsinin səmərəli təşkili və idarə olunmasında mühüm rol oynaya bilər. Süni intellektin Azərbaycanda da səhiyyə və digər dövlət sektorlarında tətbiqi artıq zamanın tələbinə çevrilib. Bu istiqamətdə ölkəmizin potensialı olduqca yüksəkdir. Qazaxıstan və digər inkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, süni intellekt təkcə texnoloji proseslərdə deyil, həm də idarəetmədə şəffaflığın və effektivliyin artırılmasında mühüm vasitədir”.
Ekspert həmçinin qeyd edib ki, dərman təchizatı, logistika və ehtiyatların idarə olunması baxımından da süni intellektin tətbiqi ciddi üstünlüklər yaradır: “Bu texnologiyalar dərman çatışmazlığını əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq, tələbatı optimallaşdırmaq və səhvlərin qarşısını almaq üçün mühüm alət ola bilər. Eyni zamanda, süni intellektin tətbiqi həm dövlət, həm də özəl sektor üçün vacib məsələdir. Tibbi analizlərin aparılması, xəstəxanaların idarə olunması, epidemioloji vəziyyətin izlənilməsi kimi sahələrdə bu texnologiyalar daha dəqiq və operativ qərarların qəbuluna şərait yaradır. Süni intellekt insanın analiz imkanlarını üstələyərək daha geniş və dəqiq məlumat əsasında riskləri öncədən müəyyənləşdirməyə imkan verir. Ümumilikdə, süni intellekt texnologiyalarının tətbiqi dərman dövriyyəsinin optimallaşdırılması, idarəetmədə sürətin və proqnozlaşdırmanın artırılması baxımından əvəzsizdir. Azərbaycanda da bu istiqamətdə addımların atılacağı gözlənilir. Bu, təkcə müasir çağın tələbi deyil, həm də səhiyyə sistemində keyfiyyətin yüksəldilməsi və saxta dərmanların dövriyyəsinin minimuma endirilməsi üçün mühüm zərurətdir. Süni intellekt texnologiyaları real və saxta dərmanların fərqini daha dəqiq müəyyənləşdirməyə imkan verərək, bu sahədə nəzarəti gücləndirə bilər”.
Ayhan
16:10 14.11.2025
Oxunuş sayı: 1591
