Laçın - Tarix, mədəniyyət və inkişaf yolunda bir şəhər
Dövlətimizin başçısı cənab İlham Əliyevin 2023-cü il iyulun 31-də imzaladığı Sərəncama əsasən Laçın şəhərinin işğaldan azad edildiyi 26 avqust tarixi Laçın şəhəri günü kimi qeyd olunur. 26 avqust – Laçın şəhəri günü, yalnız Laçın sakinləri üçün deyil, bütün Azərbaycan xalqı üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyan bir gündür. Laçın şəhəri öz tarixi, mədəniyyəti, strateji əhəmiyyəti və coğrafi mövqeyi ilə hər zaman Azərbaycan üçün vacib bir məkan olub.
Laçın rayonu, Azərbaycanın qədim və zəngin tarixə sahib olan bölgələrindən biridir. 1923-cü ildə Abdallar kəndinin Laçın adlandırılması və şəhər statusu alması bölgənin sosial və iqtisadi həyatında mühüm dönüş nöqtəsi oldu. Abdallar kəndi, əvvəllər sadə bir kənd olaraq mövcud olsa da, bu tarixi addım Laçının həm də mədəniyyət və ticarət mərkəzinə çevrilməsinə imkan yaratdı. 1930-cu ildə Laçın rayonu inzibati ərazi vahidi statusu aldı və bu addım, regionun idarə edilməsində əhəmiyyətli rol oynadı. Laçın şəhəri o dövrün tələblərinə uyğun inkişaf edərək regionun iqtisadi, mədəni və sosial həyatında mühüm yer tutmağa başladı. Şəhər statusunun alınması ilə, Laçın həm də bir mərkəzə çevrildi və ətraf kəndlərdən çoxsaylı insanlar bu şəhərə yerləşməyə başladılar. Həmçinin, Laçın şəhəri Azərbaycanın müxtəlif etnik və mədəni təbəqələrinin bir araya gəldiyi bir məkan olaraq, çoxmədəniyyətli və çoxmillətli bir şəhər kimi tanındı.
Laçın rayonu tarixən coğrafi mövqeyinə görə Qarabağla Ermənistan arasında çox strateji bir əhəmiyyətə malik olmuşdur. 1992-ci il mayın 18-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin Laçını işğal etməsi, Azərbaycanın ən böyük faciələrindən biri olaraq tarixə yazıldı. Laçının işğalı nəticəsində bölgədə böyük dağıntılar və sosial-iqtisadi tənəzzül yaşandı. Ermənistanın işğalçı siyasəti Laçın şəhərinin və onun ətrafında yerləşən kəndlərin demoqrafik strukturlarını ciddi şəkildə dəyişdirdi. Yüzlərlə əhali öz evlərini tərk etməyə məcbur oldu, və minlərlə insan qaçqına çevrildi. Təsəvvür etmək çətin olsa da, o dövrün şəraitində, işğal edilmiş Laçının əhalisinin çoxu məcburi köçkün vəziyyətinə düşərək, Azərbaycanın digər bölgələrinə və xarici ölkələrə sığınmaq məcburiyyətində qaldı. Ancaq Azərbaycan xalqı və dövlətinin iradəsi ilə 44 günlük Vətən Müharibəsi nəticəsində, 1 dekabr 2020-ci il tarixində Laçın rayonu işğaldan azad edildi və torpaqlarımıza qayıdış başladı. Bu, Azərbaycanın qələbəsi və Laçın əhalisinin azadlığı ilə bağlı böyük bir tarix yazıldı.
Laçın rayonu yalnız coğrafi və strateji mövqeyi ilə deyil, həm də enerji potensialı ilə diqqət çəkir. Rayonun dağlıq əraziləri, çaylar və göllər enerjinin istehsalı üçün çox əlverişli şərait yaradır. Laçın ərazisindəki çaylar üzərində bir neçə kiçik su elektrik stansiyasının tikilməsi, bu bölgənin enerji təchizatını artırmışdır. Bu cür bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı, həm də ətraf mühitin qorunması baxımından müsbət nəticələr vermişdir. Bundan əlavə, Laçın rayonu günəş və külək enerjisi potensialına da malikdir. Günəşli və küləkli iqlim şəraiti, bu enerji növlərinin inkişafı üçün çox əlverişlidir. Azərbaycanın strateji hədəflərindən biri də Laçın və digər Qarabağ bölgələrini "yaşıl enerji zonası"na çevirməkdir. Bu məqsədlə, dövlət tərəfindən bir sıra layihələr həyata keçirilməkdədir. Gələcəkdə Laçın, Azərbaycanda bərpaolunan enerji sahəsində lider bölgə olacaqdır.
Laçın rayonu öz zəngin təbii resursları ilə məşhurdur. Heyvandarlıq, arıçılıq və balıqçılıq, Laçın əhalisinin əsas gəlir mənbələrindən biri olub. Dağlıq və təbii otlaqlar Laçın üçün heyvandarlığın inkişafı üçün əlverişli şərait yaradır. Rayonun maldarlıq və qoyunçuluq sahələri, həmçinin Laçın balı, bütün ölkədə tanınır və yüksək keyfiyyəti ilə fərqlənir. İşğaldan sonra bu sahələrə qayıdış çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dövlətimiz Laçın ərazisində müasir təsərrüfatlar yaradır, kənd təsərrüfatı infrastrukturunu yenidən qurur. Bu, həm yerli əhalinin iş yerləri ilə təmin edilməsinə, həm də ölkənin iqtisadiyyatına töhfə verməyə yönəlmiş bir addımdır. Balıqçılıq sahəsində də yeni göl və çayların yaradılması və balıqçılıq təsərrüfatlarının inkişaf etdirilməsi nəzərdə tutulur.
Laçın şəhərinin 2025-ci ildə MDB-nin mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi, şəhərin beynəlxalq səviyyədə tanıdılmasına və regionun mədəni həyatına böyük təsir göstərəcəkdir. Bu qərar, həm də Laçının tarixi və mədəniyyətini dünyaya təqdim etmək üçün əla bir fürsətdir. 2025-ci ildə Laçında keçiriləcək beynəlxalq mədəniyyət tədbirləri, sərgilər, musiqi və incəsənət festivalları, regionun tarixini və mədəniyyətini geniş auditoriyaya tanıtmaq məqsədini güdür. Bu mühüm hadisə həm də Azərbaycanın mədəniyyət siyasətinin bir hissəsidir. Laçının təbii gözəllikləri, tarixi abidələri və unikal mədəni irsi, ölkəmizin zəngin mədəniyyətinin və tarixinin təbliğinə böyük dəstək verəcəkdir.
Yenidənqurma yolunda Laçının işğaldan azad olunmasının ardından cənab Prezident İlham Əliyevin bu bölgəyə ardıcıl səfərləri, ölkənin inkişaf siyasətinin bir hissəsi olaraq xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. 2023-cü ilin may ayında, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Laçına səfər edərək şəhərin baş planını təqdim etdi. Bu plan çərçivəsində Laçın şəhəri müasir infrastrukturla təmin ediləcək, ağıllı şəhər konsepsiyası tətbiq ediləcək və ekoloji balans qorunacaq. Cənab prezidentin Laçına etdiyi səfərlər, həm də yerli əhaliyə ümid və dəstək vermək məqsədini daşıyır. Bu səfərlər, həmçinin Laçının və ümumilikdə Qarabağın gələcəyinə dair əminlik və inam yaradır.
11:46 22.08.2025
Oxunuş sayı: 781
