"Rusiyaya qlobal baxımından WhatsApp və Telegram ilə rəqabət aparmaq çətin olacaq" - Açıqlama

Rusiya beynəlxalq hüququ bütün aspektlərdən tapdalamağa davam edir. Belə ki, Rusiya “WhatsApp” və “Telegram” sosial şəbəkə platformalarında zənglərin qismən məhdudlaşdırılması üçün tədbirlər görür. Rusiya bununla öz əhalisinin informasiyaya çıxış imkanlarını məhdudlaşdırır. Həmçinin vətəndaşlarının bir-biri ilə əlaqə yarada bilmək ehtimalını minimum endirib. Həmçinin ötən ay Rusiya prezidenti Vladimir Putin dövlət nəzarətində olan yeni bir mesajlaşma platformasının yaradılması ilə bağlı qanun imzalayıb. Rusiya belə bir alternativ platforma təqdim edə bilərmi? Bu insanlar tərəfindən necə qarşılanacaq?

Mövzu ilə bağlı iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli Crossmedia.az-a açıqlama verib: “Rusiya bununla insanların bir biri ilə əlaqə saxlamağı, informasiyaya çıxış imkanlarını məhdudlaşdırmaq istəyir. Bu Rusiyanın daxilindəki vəziyyətlə bağlıdır. Bu mobil operatorlara müsbət təsir edə bilər. Çünki insanlar daha çox internet üzərindən yox adi zənglə əlaqə saxlayacaqlar. Bu Rusiyanın qapanmasının, dünyadan təcrid olunmasının göstəricisidir”.

İnformasiya kommunikasiya texnologiyaları üzrə ekspert Elvin Abbasov məsələ ilə bağlı qeyd edib: “İlk olaraq onu qeyd etmək lazımdır ki, Rusiya texnoloji və hüquqi müstəvidə “WhatsApp” və “Telegram” kimi platformalara qismən və ya tam məhdudiyyət tətbiq edə biləcək imkanlara sahibdir. Bu, həm telekommunikasiya infrastrukturunun böyük hissəsinin dövlət nəzarətində olması, həm də “milli informasiya təhlükəsizliyi” adı altında tətbiq olunan qanunvericilik çərçivəsində mümkündür. Məsələn, “suveren internet” konsepsiyası Rusiya daxilində trafik marşrutlarının lokal serverlərdən keçməsini təmin edir və texniki olaraq istənilən xidməti məhdudlaşdırmaq imkanı yaradır. Azərbaycanın bu prosesə daxil edilməsi məsələsinə gəldikdə, hazırda bu ehtimal real görünmür, çünki ölkəmiz öz müstəqil telekommunikasiya infrastrukturuna malikdir və Rusiya ilə bu sahədə birbaşa trafik idarəetməsi yoxdur. Yəni Rusiyanın daxili qərarları texniki olaraq Azərbaycan istifadəçilərinə avtomatik təsir etməyəcək”.

Ekspert həmçinin vurğulayıb: “Alternativ platforma məsələsinə gəldikdə isə, Rusiya özünə məxsus mesajlaşma tətbiqi yarada bilər – hətta bunun nümunələri var (məsələn, “VK Messenger”). Amma qlobal miqyasda populyarlıq və texnoloji üstünlüklər baxımından WhatsApp və Telegram ilə rəqabət aparmaq çətin olacaq. Çünki uğurlu bir mesajlaşma platforması yaratmaq təkcə texnologiya deyil, həm də ekosistem, təhlükəsizlik, istifadəçi etimadı və beynəlxalq bazara çıxış tələb edir”.