İsrail İrana yenidən hücum edəcək, ABŞ və Azərbaycan isə... - Mühüm proqnoz
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu İran xalqına müraciət edib.
O, iranlıları azadlıq uğrunda mübarizəyə çağırıb.
“Bizim qurucu atamız Teodor Hertslın (Dünya Sionist Təşkilatının yaradıcısı – red.) yəhudi dövləti haqqında dediyi kimi: “İstəsəniz, bu, yuxu deyil”.
İstəsəniz, azad İran xəyal deyil. İndi hərəkət etmək, azadlıq uğrunda mübarizə aparmaq vaxtıdır. Siz tək deyilsinz, mən sizinləyəm. İsrail sizinlədir. İran iranlılar üçündür!”, - İsrailin Baş naziri qeyd edib.
Onun bu müraciəti diqqət çəkir. Uzun müdətdir Yaxın Şərqdə müharibəni davam etdirən İsrail baş naziri nə oldu ki, birdən – birə İran xalqına müraciət etdi?
Politoloq, professor Əlimusa İbrahimov “aysberqin görünməyən tərəfləri” barədə Crossmedia.az –ın suallarını cavablandırıb.
- İsrail baş nazirinin İran xalqına müraciətini necə qiymətləndirirsiniz?
- İsrail təkcə İran nüvə obyektlərini məhv etmək istəmir. Məqsəd həm də dövlətin özünü zəiflətməkdir. Nüvə proqramı isə əslində həm İran, həm də ABŞ üçün bəhanədir. 12 günlük müharibə nəticəsiz qaldı. Sanksiyalar da arzuolunan nəticəni vermir. Odur ki, İranı parçalamaq, xalqla hakimiyyəti üz- üzə qoymaq istəyən rəsmi Təl- Əviv başqa variantlara əl atır. Netanyahunun müraciətini həm də bu kontekstdən qiymətləndirmək olar. Bu, ilk belə müraciət deyil. Əvvəllər də oxşar müraciətlər olub. Yeri gəlmişkən, deyim ki, 12 günlük müharibədən əvvəl də Netanyahu müraciət etmişdi. Ola bilsin, bu müraciət də növbəti hücumun siqnalıdır.
- Belə bir müharibə yenidən başlasa, ABŞ-nin mövqeyi necə olacaq?
- 12 günlük müharibə başlayandan ABŞ müəyyən mənada İsraili dəstəkləmişdi. İndi Vaşinqtonun regionda yeni savaşda maraqlı olduğunu düşünmürəm. Amma İsrail hücum etsə, yenə ABŞ onu dəstəkləməyə məcbur ola bilər.
- Ümumiyyətlə, İsrail niyə narahatdır?
- Xatırladım ki, 12 günlük müharibə ABŞ və İran rəsmilərinin görüşünə üç gün qalmış başladı. Təl – Əviv Tehranla Vaşinqtonun yaxınlaşmasının qarşısını aldı. Ola bilsin, indi də İsraildə İranla ABŞ-nin yaxınlaşmasına dair hansısa kəşfiyyat məlumatları var. Ona görə də yenidən “suları bulandırmaq” istəyir.
- İsrail rəsmiləri son zamanlar İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xamneyini təhdid edirlər. Ona qarşı sui – qəsd ehtimalı realdırmı?
- Əlbəttə. Nəinki ali dini lider, İranın dini və siyasi elitasına qarşı sui- qəsd ehtimalı var. Əgər bu gün İranda Prezidenti Məsud Pezeşkian hakimiyyətdədirsə,yaxud Ayətullah Əli Xamneyi vəzifəsini icra edirsə, deməli, sadəcə olaraq İsrail hələ onları sui – qəsdi təşkil edə bilmir. Amma ilk fürsətdə bunu edəcək. Çünki İsrailə İranda aranı qızışdırmaq lazımdır. Dediyim kimi, İranda hər kəsə qarşı sui- qəsd ola bilər. Amma bu, Təl- Əviv üçün faydalı olmayaq. İran istənilən ssenariyə hazırdır. Kim getsə, onun yerinə başqa gələcək.
- Dediniz ki, İsrailin İrana yenidən hücum etməsi mümkündür. Azərbaycan bu ssenarinin qarşısını almaq üçün nə eəd bilər?
- Azərbaycanın İsraillə normal münasibətləri proseslərdə rol oynaya bilər. Rəsmi Bakı daha əvvəl Ankara ilə Təl- Əviv arasında da münasibətlərin normallaşmasına çalışıb. Yəni əgər həm İsrail, həm də İran danışıqlara pozitiv yanaşsa, Azərbaycan "suların durulmasına" kömək edə bilər. Amma əgər İsrail İrana hücum etməkdə israrlıdırsa və ABŞ onu dəstəkləyirsə, onda heç bir qüvvə belə bir hücumun qarşısını ala bilməz. Hazırda hər iki tərəf danışıqlardan uzaqdır, buna baxmayaraq, Vaşinqton Təl- Əvivi iddialarından çəkindirsə, vəziyyət dəyişə bilər.
Kənan Novruzov
17:12 13.08.2025
Oxunuş sayı: 1485
