Ceyhun Məmmədov: “Qurban yalnız heyvan kəsmək deyil, həm də insanları tərbiyələndirən bir ibadətdir”
İslam dünyasının mühüm bayramlarından olan Qurban bayramı həm dini, həm də sosial mənada dərin məna daşıyır. İbadətin mahiyyəti, qurbanlığın seçimi, ətin bölüşdürülməsi və yardımlaşmanın önəmi bu bayramı digər ibadətlərdən fərqləndirir. Deputat və ilahiyyatçı Ceyhun Məmmədov bu məsələlərlə bağlı Crossmedia.az-a müsahibə verib.
– Qurban ibadətinin mahiyyəti və hikməti nədir? Təkcə heyvan kəsməkləmi kifayətlənmək lazımdır, yoxsa bu ibadət daha geniş anlayışı ehtiva edir?
– Məsələyə belə yanaşmalıyıq ki, qurban ibadəti yalnız heyvan kəsməkdən ibarət deyil. Bu ibadətin əsas məqsədi insanları saflığa, təmizliyə dəvət etmək və onları mənəvi cəhətdən tərbiyələndirməkdir. Yalnız qurban kəsib onu özün və qohumların üçün istifadə etmək bu ibadətin mahiyyətini əks etdirmir. Qurban həm də imkansız insanları sevindirmək, onlara dəstək olmaq, onların yanında olmaq anlamı daşıyır. Buna görə hər birimiz bu məsələdə daha diqqətli və həssas olmalıyıq. Qurban bayramı zamanı yalnız namaz qılmaq və heyvan kəsməklə kifayətlənmək düzgün deyil.
– Müasir dövrdə qurban ibadətinin icrası ilə bağlı qarşıya çıxan əsas dini və sosial suallar nələrdir?
– Ən çox verilən suallar bunlardır: “Qurbanı necə paylamaq lazımdır?”, “Qurbanı kəsən şəxs ondan yeyə bilərmi?” Əgər söhbət Qurban bayramında kəsilən qurbanlıqdan gedirsə, bu halda həmin qurban ətinin bir hissəsi ev sahibi tərəfindən istifadə edilməli, bir hissəsi qonşulara və qohumlara verilməlidir. Bu vacib deyil, lakin tövsiyə olunan məqamlardandır. Qurbanı sadəcə özü və ailəsi üçün kəsib istifadə edən insan bu ibadətin ruhuna uyğun davranmır. Belə halda bu, artıq qurban yox, ziyafət və ya qonaqlıq sayılır. Ona görə də insanlar bu məqama xüsusi diqqət yetirməlidirlər.
– Qurban ətinin paylaşdırılmasında hansı dini prinsiplər əsas götürülməlidir? Bəzən insanlar bu ətləri tamamilə özləri üçün saxlayır. Bu düzgündürmü?
– Qurban ibadətinin ruhunda paylaşmaq dayanır. Əgər qurban yalnız kəsilərək ailə tərəfindən yeyilirsə, bu artıq qurban ibadəti deyil, sadəcə ziyafət sayılır. Ona görə də imkan daxilində qurban əti ehtiyacı olan insanlarla paylaşılmalı, bu ibadət həm də onların sevindirilməsi vasitəsinə çevrilməlidir.
– Qurban bayramı insanların həmrəyliyi və yardımlaşması üçün bir fürsətdirmi? Cəmiyyət bu fürsətdən kifayət qədər yararlana bilir?
– Bəli, bu, böyük bir fürsətdir. Amma etiraf etməliyik ki, hələ də bu fürsətdən tam şəkildə yararlana bilmirik. Mən hesab edirəm ki, cəmiyyət olaraq qurban ibadətinin potensialından tam istifadə etmirik. Bu bayramda həmrəyliyi, birliyi gücləndirmək üçün daha ciddi səylər göstərilməlidir. Daha çox qurban kəsilməli, imkansız insanlara paylanmalı, kimsəsizlər yada salınmalı və onların yanında olunmalıdır.
– Qurbanlıq heyvan seçimi və kəsimi zamanı hansı dini qaydalara əməl olunmalıdır? Əks halda bu ibadət qəbul olunmaya bilərmi?
– Qurbanlıq heyvan ən azı altı aylıq olmalı və qüsursuz seçilməlidir. Qoç olmalı, sağlam və eybəcər olmamalıdır. Ən yaxşı heyvanlardan biri seçilərək qurban edilməlidir. Çünki bu əməl Allah rizası üçün edilir. Bu baxımdan, heyvanın seçimi və kəsimi zamanı dini qaydalara ciddi şəkildə riayət edilməlidir. Əməllərimizin Allah qatında qəbul olunması və savab qazanmağımız üçün bu olduqca vacibdir.
Fatimə Nəbiyeva
16:54 05.06.2025
Oxunuş sayı: 31507
