Azərbaycan və Gürcüstan: iqtisadi və siyasi əməkdaşlıq perspektivləri
Azərbaycan tarix boyu qonşu dövlətlərlə normal münasibətlər qurmaq, regionda sülhün və sabitliyin təmin olunması üçün çalışıb. Xüsusən Cənubi Qafqazın dünya güc strukturlarının hədəfində olması qonşuluq münasibətlərinin daha da möhkəmləndirilməsini tələb edir. Bu fonda Azərbaycan və Gürcüstan Qafqaz regionunun iki strateji önəmli dövləti kimi həm siyasi, həm də iqtisadi əlaqələrin inkişafında mühüm rol oynayır. Tarixən bu iki qonşu ölkə arasında dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri mövcud olmuşdur. Müasir dövrdə isə bu münasibətlər yeni iqtisadi layihələr, enerji sektorunda əməkdaşlıq və qarşılıqlı siyasi dəstək fonunda daha da möhkəmlənmişdir.
Siyasi zəmində əməkdaşlıq və regional sabitlik:
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin balanslı siyasəti sayəsində qonşu dövlətlərlə, xüsusən də Gürcüstanla münasibətlər qarşılıqlı etimad və hörmət prinsipləri üzərində qurulmuşdur. Onun təşəbbüsü ilə həyata keçirilən enerji, nəqliyyat və digər strateji layihələr regionda sabitlik və tərəqqiyə mühüm töhfə vermişdir. Prezident İlham Əliyev hər zaman regionda sülh və əməkdaşlığın təmin olunmasını prioritet hesab etmişdir. Bu yanaşma Cənubi Qafqazın inkişafı və inteqrasiyası üçün mühüm zəmin yaradır.
Azərbaycan və Gürcüstan arasında qarşılıqlı dəstək münasibətləri hər iki ölkənin regionda sülhün və sabitliyin qorunmasından yana olduğunu göstərir. Azərbaycanın Qarabağ məsələsində və Gürcüstanın Abxaziya və Cənubi Osetiya problemlərində tərəflər bir-birinin ərazi bütövlüyünü dəstəkləyib və dəstəkləyir.
Regional və beynəlxalq platformalarda da iki ölkə bir-birinə siyasi dəstək verir. Azərbaycan və Gürcüstan Qoşulmama Hərəkatı, BMT, GUAM kimi beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlıq edir və birgə maraqlarını müdafiə edirlər.
İqtisadi əlaqələr və enerji təhlükəsizliyi:
Azərbaycan və Gürcüstan arasındakı iqtisadi əməkdaşlığın əsasını enerji layihələri təşkil edir. Azərbaycan enerji resursları ilə zəngin ölkə, Gürcüstan isə regionda tranzit ölkə kimi çıxış edir. Bu əməkdaşlığın bariz nümunələrindən biri Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft boru kəməridir. 2006-cı ildən fəaliyyət göstərən bu layihə Azərbaycan neftinin dünya bazarına çıxarılmasında əsas rola malikdir.
Bundan əlavə, Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri və Cənub Qaz Dəhlizi layihələri enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Gürcüstan bu layihələrdə tranzit ölkə olmaqla, həm iqtisadi gəlir əldə edir, həm də enerji təhlükəsizliyini gücləndirir.
Azərbaycanın SOCAR şirkəti Gürcüstanda ən böyük investorlardan biri olaraq, qazpaylama sistemlərinin idarə edilməsində və yanacaq təminatında mühüm mövqe tutur. Gürcüstandakı SOCAR yanacaqdoldurma məntəqələri və digər infrastruktur layihələri iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrin dərinliyini göstərir.
Ticarət və nəqliyyat əməkdaşlığı:
Azərbaycan və Gürcüstan arasındakı ticarət əlaqələri son illərdə əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Tbilisi Bakı üçün ticarət tərəfdaşları sırasında ön sıralarda yer alır. İki ölkə arasında kənd təsərrüfatı məhsullarının, qida sənayesi mallarının və sənaye avadanlıqlarının mübadiləsi həyata keçirilir.
Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu xətti regionun ticarət və nəqliyyat əlaqələrini gücləndirən mühüm layihələrdən biridir. Bu dəmir yolu xətti Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə arasında yüklərin və sərnişinlərin daşınmasını asanlaşdırır, həmçinin "Yeni İpək Yolu" təşəbbüsü çərçivəsində Avropa və Asiya arasında əlaqələri möhkəmləndirir.
Mədəniyyət və turizm sahəsində əlaqələr:
İki ölkə arasında mədəni və humanitar əlaqələr də inkişaf edir. Hər il Azərbaycan və Gürcüstanda müxtəlif mədəni tədbirlər, sərgilər və festivallar təşkil olunur. Turizm sahəsində də əməkdaşlıq mövcuddur. Gürcüstan Azərbaycanın turizm bazarında populyar istiqamətlərdən biridir, eyni zamanda Azərbaycana gələn gürcü turistlərin sayı, həmçinin Azərbaycandan Gürcüstana gedən turistlərin sayında da artım müşahidə olunur.
Azərbaycan və Gürcüstan arasındakı əməkdaşlıq təkcə ikitərəfli əlaqələrin inkişafına deyil, eyni zamanda bütövlükdə regionun iqtisadi və siyasi sabitliyinə töhfə verir. Bu əməkdaşlıq qarşılıqlı etimad, strateji tərəfdaşlıq və ümumi maraqlara əsaslanır. Gələcəkdə həyata keçiriləcək yeni layihələr və təşəbbüslər bu əlaqələrin daha da güclənməsinə imkan yaradacaq.
Ayhan Ağarzayev
09:19 17.01.2025
Oxunuş sayı: 9474
