Sözün səssiz üsyanı: Ramiz Rövşən – 79
Azərbaycan poeziyasının taleyində elə adlar var ki, onlar sadəcə şair deyil, bütöv bir düşüncə məktəbidir. Ramiz Rövşən də məhz həmin nadir simalardandır. Bu gün onun 79 yaşı tamam olur. Amma Ramiz Rövşən yaşı ilə deyil, sözünün çəkisi, misralarının dərinliyi və səmimiyyəti ilə ölçülən bir şairdir.
Onun poeziyası pafosdan uzaq, qışqırtısız, ruhu sarsıdandır. Ramiz Rövşənin şeirlərində vətən hay-küyün içində deyil, insanın dərin qatlarında verilir. Sevgi bəzən gizli etiraf, bəzən gecikmiş peşmanlıq, bəzən də əbədi vidalaşma kimi qarşımıza çıxır. O, oxucunu inandırmağa çalışmır — sadəcə səmimi danışır. Buna görə də oxucu ona könüllü inanır.
Onun poeziyası tribunadan oxunan şüarlara yox, gecə yarısı pəncərə önündə təkbaşına düşünən insanlara xitab edir. Ramiz Rövşən şeiri “böyük sözlər” üzərində yox, “doğru sözlər” üzərində qurulur. Onun misralarında insanın Tanrı ilə təkbətək qalması, zamanla barışa bilməməsi və taleyə səssiz etirazı əks olunur.
Məsələn, məşhur “Yağış yuyur, gün qurudur” şeirində həyatın keçiciliyi sadə, amma dərin ifadə olunur:
Bu yerləri bu göyləri
Yağış yuyur, gün qurudur.
Bu dünyada çox şeyləri
Yağış yuyur, gün qurudur.
Gözümüzün yaşını da,
Bağrımızın başını da,
Qəbrimizin daşını da
Yağış yuyur, gün qurudur.
Sevgi və ayrılıq mövzusunda isə “Ayrılıq” şeiri misilsizdir:
Yenə bu şəhərdə üz-üzə gəldik,
Neyləyək, ayrıca şəhərimiz yox.
Bəlkə də, biz xoşbəxt ola bilərdik,
Bəlkə də, xoşbəxtik, xəbərimiz yox.
Ölüm və insan taleyi haqqında isə “Qara paltarlı qadın” şeirində belə ifadə edilir:
Kişilər bir olmur atam balası,
Qorxağı var, igidi var.
Amma hər kişinin öləndən sonra
Qəbri üstə ağlamağa
Bir qara paltarlı gözəl qadına ümidi var.
Ramiz Rövşən yalnız şair kimi deyil, düşünən və yaradan insan kimi də Azərbaycan ədəbiyyatında möhkəm yer tutub. Onun tərcümələri, publisistik mətnləri, kinossenariləri və ədəbi mövqeyi bu bütöv obrazın ayrılmaz hissəsidir. O, heç vaxt dəbə uymadı — dəb yaratdı. Çoxluğun səsinə qarışmadı, amma səsi həmişə eşidildi.
Bu gün 79 yaşını qeyd edən Ramiz Rövşən hələ də oxunur, sitat gətirilir və gənc nəsil tərəfindən yenidən kəşf olunur. Çünki onun yazdıqları bir dövr üçün deyil, əbədi insan üçün yazılıb. Zaman dəyişir, amma misraları köhnəlmir — sadəcə daha dərindən anlaşılır, daha güclü təsir edir.
79 il bir ömürdür. Amma Ramiz Rövşən üçün bu, yazılmış və yazılacaq sözlərin arasında sadəcə bir dayanacaqdır. Azərbaycan poeziyası onunla daha səssiz, amma daha dərindir.
15:49 15.12.2025
Oxunuş sayı: 2886
